Informazioni sull'opera
IS DOTUS
Bai circa ita at a ai pensau su chi at tirau sa fotografia de "Sa cantada de is dotus". Su
doxi de làmpadas de su 1926 fiat
sa cantada de Sant'Antoni in Pauli
chi iat a essi
passada a sa stòria cumenti e "Sa cantada de is dotus." Is dotus fiant Pascali Loddo de
Pauli (1871-1949)
Efis Ioni de Ceraxus (1878-1948)
Franciscu "Cicitu" Farci de
Casteddu (1885-1975)
Giginu Maxia de Ceraxus (1892-1958)
Antiogu Marras de Pula
(1893-1980). Fiant is cantadoris prus mannus de intzandus
sa pratza de Pauli depiat
essi prena prena
de apassionaus prontus a ascurtai is mutetus de cussus campionis. E
genti pronta a scriri
in sa primu fila
arregistradoris si nd'agatànt pagus a s'ora e
màchinas fotogràficas puru. Ita emu a donai po podi torrai agoa a cussa pratza e ddus
biri
Is dotus
e ddus ascurtai cantendi
ma prus de totu po podi biri sa genti
po dda podi
ascurtai
a scusi insoru
po intendi su sardu de intzandus
po ndi arregolli is cumentus de
sa gara. A bortas ddui torru etotu a cussa pratza
cun su pensamentu.
Bai circa chini at a essi stètiu a dda tirai cussa fotografia. Unu cumpetenti de cantadoris
un'òmini arricu fortzis chi si podiat permiti cussu lussu
unu paulesu
e chini ddu podit
sciri oi. No s'agàtat nudda scritu chi nerit e chini dd'at tirada cussa fotografia o cumenti
apat fatu a arribai fintzas a nosu. E puru est un'acodeddu de stòria
dda bis in medas
logus chi no t'iast a abetai
in Campidanu
in medas lìburus e in internet
s'arretza de is
arretzas. Ma mancu in internet ddu scint e chini est s'autori de cussa "pintura". Nisciunus
at nau mai nudda
mancu unu chi circhessit diritus de autori
tanti po nai
mancu cussu;
iat a essi dinai
pensendi a totu is logus aundi s'agàtat pubricada;nudda.
Fiant bellus Is dotus. Imoi mi ddus seu torrendi a castiai
sa fotografia dda portu pròpiu
ananti miu. A costùmini sardu
donniunu su costùmini de bidda sua
bellu
eleganti; oindi'
si bistint totus a moda furistera
a sa tzivili cumenti nant is mannus. A mei mi praxit su
costùmini de Casteddu
Tziu Cicitu Farci fiat un'òmini artu
làngiu
ddi dexiat su
costùmini. S'est mortu in bidda mia
in Pirri
biviat innoi. In Pirri puru nd'eus tentu paricis
de cantadoris
cumenti in is atras biddas de su Campidanu 'e Casteddu
oi no nd'est
abarrau manc'unu. Tziu Cicitu iat postu una cantzoni puru po unu fatu acontèssiu in una
fàbrica de licoris de Pirri su 13 de làmpadas de su 1905
candu fiant mortus tres
operajus. Sa cantzoni cumèntzat diaici: "Su milli noixentus cincu po memòria/su trexi de
giugnu pretzisu notai/ sa trista disgràtzia cun tanti penòria/a medas personas fait
suspirai/tres ànimas bàndant a s'Eterna glòria/in brevis sa vida depiat ultimai/cantu ndi
suspìrat cun pena e dolu/ma Gesus consola ddis at a donai../'. Imoi in cussu logu ddui
est unu parcu e unu centru culturali e de custu acadessimentu no ndi scit prus nudda
nisciunus.
Candu at lassau custu mundu
Cicitu Farci
is poetas prus mannus de Campidanu ant
arregortu is compositzionis insoru in unu libureddu po nd'arregordai s'arti e sa poesia.
Custu libureddu dd'at bòfiu e curau Don Giuanni Cadeddu
su predi-poeta de Sìnnia
autori de tres lìburus in sardu s'unu mellus de s'atru. Tenit prus de otant'annus Don
Cadeddu
Deus lu vardet!
nàrat un'amiga mia cabesusesa.
Sa cida passada seu andau a ascurtai una cantada: femus in pagus
is giòvunu prus pagu
puru. Ma no seu tropu negativu
su mundu est cambiau
is possibilidadis de spàssiu chi
oferit su mundu de oi a unu giòvunu funt medas
su logu po sa cantada est pagu.
Calincuna cosa ses movendi perou
biu prus interessu a ingìriu de custu mundu
studiosus
giornalis
festivals internatzionalis
scolas de "cantu de sei"
poesia
improvisada in campidanesu
situs internet
certu sempri tropu pagu ma deu seu
otimista. Nc'est un'amigu miu continentali chi est macu po is cantadoris campidanesus.
Candu ddu nau a amigus mius sardus agiumai mi pìgant po macu
no mi creint. Ma est
berus
si bieus donni 'orta chi nc'at cantadoris
issu arregìstrat totu e si ddu tòrrat a
ascurtai
si ddu stùdiat e nd'at scritu finas artìculus e lìburus e imoi est fendi sa tesi de
dotorau apitzus de custus argumentus. Est imparendi finas su sardu
cosa de no crei su
chi fait sa passioni
seu siguru chi sa lìngua nosta dda cumprendit mellus de calincunu
sardu. Ddi praxit totu perou de sa cultura sarda
issu mi nàrat ca sa traditzioni est bia
ancora in Sardìnnia e forti meda e intèndia de su populu
intzandus seu deu chi ddu pigu
po macu.
Deu no sciu cantai. Apu imparau sa tennica
sciu cumponni ma no sciu cantai
sa boxi no
mi nei essit. Apu ascurtau cassetas medas
mi praxit su tràgiu de Chichinu Loddi
unu
grandu cantadori casteddaju
calincuna borta apu provau a ddu stroci
aici
tanti po arriri.
In logu 'e cenas puru e de spàssiu
candu ddui funt cantadoris
ddus ascurtu po su chi
nant e po cumenti càntant. Depit essi una bella cosa a sciri cantai. Podemu imparai deu
puru si bolemu
ma fortzis no ddu bollu diaderus
o no seu bonu
ma m'àndat beni diaici
m'abàstat a ascurtai.
M'acuntentu de scriri calincuna cositedda
su tanti miu de "arti" acàbat ingunis; ma est
fàcili a scriri de una passioni.
Ivo Murgia
Cagliari
12.08.1974 Via Cernaia
23
09134 Pirri (CA)
Tel. 070501446
Cell.3286519140
is4morus@hotmail. com
Titolo | IS DOTUS |
Sezione | |
Autore | Ivo Murgia |
Nome | C20060011 |
Anno | 2006 |
Argomento | |
Descrizione | |
Lingua | |
Editore | Premio Ozieri |
Contributore | TecnoService |
Tipo | |
Formato | |
Fonte | Premio Ozieri |
Relazione | Concorso Premio Ozieri 2006 |
Copertura | Italia, Sardegna, Logudoro |
Diritti | Comune di Ozieri - Premio Ozieri |
Analisi del Testo |