Premio OzieriPremio Ozieri di Letteratura Sarda 
TESTO


Ninna nanna, ojos de mare,
bucca 'e rosa, pilos de oro;
t'happo in intro de su coro,
non ti potho ismentigare.
Ninna nanna, ojos de mare.
In su tou barzolu 'e arghentu,
tottu in seda tapezzadu,
ti ch'hat mamma collocadu
cun amore et cun assentu.
Ninna et dormi, fizu meu,
ca su sonnu est chi ti sanat;
mi', chi in foras, tramuntana,
est muilende ... titti . .. Oddeu!
Ninna et dormi, fizu meu ..
In su buscu cun sa lana,
sas deidades sunt filende,
sa tua sorte et preparende-
ti, una vida forte et sana.
Canta canta risignolu,
non t'istanches de cantare,
ca est dormende in su barzolu,
fizu meu ojos de mare.
mentras dormis, biancu lizu,
sos bestires de isposare,
t'happa a manu ricamare ...
Ninna nanna, amadu fizu.
Un'anzone, seberada
dae sa chedda, t'happ'a dare,
bella, bianca, sonazada ...
Ninna nanna ojos de mare.
Una erveghe, una vitella,
una bacca allatantina,
una domo manna et bella
et pro isposa una regina,
biunda, hermosa, ricca 'e inare;
un'arzola cun laores;
una tanca plena 'e flores .. .
Ninna nanna, ojos de mare.
Zente a palas de sa janna,
pronta est pro ti forare ...
Dormi fizu et faghe nanna,
ninna nanna, ojos de mare.

COMMENTO

Su de tres classificadu in s'editzione de su 1960. Verbale de sa Giuria: "unu nìnnidu est semper unu perìgulu pro su poete: su perìgulu de nàrrere semper sas matessi cosas, sas banalidades giai naradas dae àtere. S' autore imbetzes at ischidu istransire custu perìgulu faghende brotare s'unda bundante de sa poesia in unu càntigu de bellesa desemplada; in unu mundu prenu de bisos e chimeras, si pesat sa boghe populare, saborida, sana, ladina. Sa durcura de cust'anninnia est cabale in su sestu giustu de s'otonàriu chi li deghet a prou, ca curret sulenu e sena fortzaduras".

GLOSSARIO

Bartzolu: "Culla"

Paris cun su nùmene de "farfalla" e de "coccinella", custa est forsis sa paràula chi tenet prus variedades in Sardigna. Bartzolu est una variedade fonètica de brassolu chi protzedit dae sa limba cadalana, ue si naraiat bressol, brassol. Custa paràula s'est isparghinada partende dae Casteddu finas a sa provìntzia de Nùgoro e inditaiat sa "culla" de linna fata dae su mastru de ascra e paret chi nch'apat carrargiadu totu sas àteras paràulas chi s'impitaiant in antis pro su brassolu antigu, chi fiat unu truncu de àrbure. Pro "culla" in Sardigna b'est puru su geosinònimu bàntzigu, derivadu de bantzigare "dondolare, cullare". Galu formas onomatopèicas, impreadas dae àtieras limbas puru: corsu bazzicà, romanescu nazzicà, sitz:ilianu vuzzicari. In sa forma sarda tzantzigare su de riprodt'.1ere su cuntzetu cun sos sonos, est prus evidente. Lacu - lacheddu est imbetzes ca, sende chi su lacu est finas "madia", custa fiat impreada fintzas comente bàntzigu. Giògrulu, l'amus giai naradu, est forsis dae su toscanu ghiécolo, de parte sua dae su latinu VEHlCULU(M). In su de Durgale, Orosei, Tziniscole, Fonne Lodè e àteras biddas de sa pnovìntzia de Nùgoro, pro "culla" agatamus chìl/ia, chi inditaiat cussa apicada a sa trae de sa bòveda. Paràula galu fonosimbòlica: custa borta s'idea de' u movimentu est intregada a sa secuèntzia sillàbica cun K e L, comente in sas limbas slavas. Chìl/ia est finas "altalena", comente dae bantzigare agatamus bantzigalella. Pro las narrere totus, sas formas, mentovamus a nìnnidu (ca sa criadura in cue est ninnada), naca (preromanu o bizantinu a,parre de Paulis) e accinneddu.

Mentras: "mentre

In sos iscritos mios, podet cumbinare de intreverare, de impreare una borta s'unu una borta s'àteru, siat su vocàbulu mentres, siat mentras. Protzedint dae duas limbas diferentes: mentres podet èssere su prus antigu, ca benit dae su cadalanu mentres; mentras su prus reghente, ca l'ant batidu sos ispagnolos, chi narant mientras. Bidimus ite narant sas àteras limbas, e si est possìbile a nde bogare a campu s'ètimu. S'italianu mentre paret chi, a bisu de carchi istudiosu, protzedat dae su proventzale antigu domentre, de parte sua dae su latinu DUM-INTERIM. In frantzesu modernu si narat pendant que, e pendant est unu calcu de s'espressada giurìdica latina, in ablativu assolutu, (JUDICIO, CAUSA, LITE) PENDENTE, in ue si cumprendet custu sensu temporale. In ispagnolu modernu est mientras, in antis demientras, custu puru dae DUM INTERIM. In inglesu est while, cun su significadu finas de "a space of time". In dae segus b'est semper una raighina indeuropea, *khwilo parente de *Qwi- chi agatamus, a seguru, puru in su latinu QUIES. In sardu esistit fintzas unu deverbale de ammegare "terminare, fare presto" (forsis < METULARE), ammega, in forma averbiale, chi tenet su significadu de "mentre". Agatamus intantu < italianu, e peristantu formadu dae per+ is (pro in) + tantu, e interi. Babbai Casu registrat "in s'intere". S'ètimu est su latinu INTERl(M) chi paret apat dadu finas su verbu interinare "farsi notte, imbrunire, tramontare del sole", forsis pro su pagu tempus chi durat custu momentu de sa die. lntrinada est una forma incurtziada, conditzionada, si podet dare, dae su sensu de intrare de su sole.

Titi: "brr"

est sa paràula chi si narat cando unu sentit fritu. Agatamus fintzas àteras formais comente titirria, titia. Finas si calchi linguista pensaiat chi in dae segut b'esseret carchi ètimu latinu, custas boghes sunt totus onomatopèicas est a nàrrere sonos chi cherent imitare su cuntzetu chi espressant. Si bi damus atentzione, sas paràulas sardas cuntenent semper sa secuèntzia t-t llt-t-r, chi est comente a torrare a fàghere su sonu de cando sas dentes si trement pro su fritu e duncas s'impreant consonantes dentales. Unu pagu in totue, pro espressare su cuntzetu de su fritu, faghent sa matessi cosa: in calabresu ntintirigghjari, s'ispagnolu tiritar (chi forsis dat su sardu tiritare, registradu dae Babbai Casu); su cadalanu tiriti, su tedescu zittem, su bascu dardara. Cando si sufrit una calura manna, o unu si brùsiat, impreat un'àtera espressada: pisti, pistidda, semper de natura onomatopèica. E gasi etotu, de sa matessi genia, est putzi, cando una cosa no agradat, e pro cussu s'isputzit. Sas àteras limbas puru tenet espressadas che pare o simigiantes: s'italianu pu, s'ispagnolu puf, su tedescu pfui. Finas sa pràula bete, chi tenet su significadu primàrgiu de "leva, palo" < VECTE(M), est impmadu, a costàgiu de agetivos, pro espressare carchi cosa manna: bete de fàula, bete de domo e gasi sighende.

Palas: "Spalle"

In custa poesia su poeta impitata sa paràula pala, inditende su tretu de sa carena, dae mesu de s'ischina a sos coddos. In sardu, pro custu, "scapola" si narat "ossu de sa pala". S'ètimu est su latinu PALA. In sos condaghes, s'espressada "a si pònnere in pala calicunu" , teniat sensu giurìdicu, "addossarsi l'onere". Sende chi sas palas sunt in dae segus, a nàrrere "a palas" significat "dietro". In sardu pala est finas "vanga; pala" semper dae ètimu latinu. Ma finas "falda, pendio del monte" . A propòsitu de custu significadu, carchi linguista at chircadu de cumprèndere si est possìbile un'òrigine diferente, preromana pro su prus. Difatis in sos nùmenes de logos, a costàgiu de su "regulare" pala, agatamus finas palai, cun custu sufissu -ai chi est sena duda preromanu. Ma àteras bortas cumbinat de agatare ìbridos, est a nàrrere paràulas cun una parte latina e s'àtera no, in sa toponomàstica sarda. Deo puru creo chi bi siat un'impreu metafòricu de pala "spalla" dadu pro su "pendio" de sos montes. Gasi etotu est ischina, e finas serra "crinale", chi ammentat sa frama de una serra. Pala "spalla" in frantzesu est épaule est dae SPATHULA; in ispagnolu si narat hombro < HUMERUS. Cun pala su sardu faghet unu muntone de frases: dare palas a su sole "abbaidare a nord"; èssere a palas a Deus "non crèere in Deus".

Torna all'inizio del contenuto