Premio OzieriPremio Ozieri di Letteratura Sarda 

Informazioni sull'opera

TESTO


Spiritus in Candelaris

(Su contu de Maria punta 'a oru)

De unus cantu annus is mortus de Arcidanu
Terraba
Marrubiu
Uras e
Moguru fiant cetendi po sa dì
antzis po sa noti de sa festa insoru
sa noti
de is mortus.
Ci fiant cussus chi passànt a visitai is parentis bius a primu noti
cuddus
chi bessiant a mesunotis e aterus ancora chi arribànt a chitzi a si papai sa
cena preparada po issus; e apustis ddoi fiant is prus mandronis chi no si ndi
bolìant pesai de sa tumba po nixunu motivu: a chi naràt ca portàt is ossus
afarrixeddaus
a chi sa schina truncada
a chi ddi increscìat sa conca e a chi
nanca no si portàt beni cun is parentis bius e no ddus boliat nimancu bi. E
duncas
a chi custu e a chi cust'ateru
i mortus no tenìant fini de cuncordai.
E no cetànt isceti po cussu: po una iscusa o po s'atera donnia noti si
poniant a cetai. Ge no est po debadas chi me in is campusantus a su noti
ddu est sempri burdellu: funt is mortus chi no tenint paxi.
E duncas iant decidiu de fai unu cumbeniu po si poni de acordiu. Ma si
fiant postus a cetai puru po su logu anca fai custu cumbeniu.
Ita ndi narais, custu cumbeniu ddu fadeus in Terraba?
iat nau unu
terrabesu.
Ita ispantu chi si fatzais a innantis 'osaterus Terrabesus!
iat murrungiau
unu arcidanesu. E un'ateru de Marrubiu iat aciuntu luegus:
Tenit arrexoni s'arcidanesu! Toca ca si poneus de acordiu cun is Uresus e
ddus lassaus a solus a is Terrabesus giai chi si creint mannus meda! Ita ndi
naras s'uresu?

Seu de acordiu: tzerriaus a totus is mortus e s'atobiu ddu cumbinaus in
Uras".
E insaras iant cumentzau a cetai tra cussus e cussus puru.
Gè si bì ca seis travessus in Uras!
dd'iat abruncau s'arcidanesu.
Est propriu beru
iat sighiu su terrabesu
su chi narat su diciu: Uras sa
bidda de is travessuras. E no est fabas! Cumenti fadeus a andai a su

campusantu de Uras candu est aici piticu chi no ddoi stadeus nimancu unu
asuba de s'ateru?
Fadeus una cosa
fiat interveniu su Moguresu tzerriaus a su vescuvu.
Ah, ah, ah!
iat scracabiau unu pompesu "Ma là ca ses tontu su
moguresu
là! Ma a cali vescuvu? Ci nd'ant essi prus de milla vescuvus
mortus!"
E su moguresu arrennegau : "Tui
pompesu
citididda
e primu de aberri
buca conta fintzas a dexi chi no bolis fai arroris."
Pregontaus a s'urtimu vescuvu de Abas
iat propostu s'arcidanesu. Ma
su Terrabesu ci fiat abarrau unu pagheddu mali: "E poita? S'urtimu de
Terraba no si andat beni?"
Su marrubiesu
fiat prontu a donai s'afuetada: "Poita
'osaterus Terrabesus
puru teniais vescuvus?"
O Marrubiu! Sa istoria no dd'as istudiada, berus? Ti fatzu iscì ca in
Terraba su vescuvu c'est abarrau po prus de cincuxentus annus, primu
meda de si separai a traitoria Marrubiu de Terraba!
Apustis una noti intera de murrungius e cetus
si fiant postus de acordiu
e una pariga de donnia campusantu ci fiant pesaus a Abas po chistionai a
su vescuvu
Franciscu Soddu ddi itzerriànt
****.
Cumenti fiant arribaus a sa catedrali
in mesu de cresia si fiant fatus totus
sa gruxi po rispetu
e apustis
totus impari: "Munsignori!" iant tzerriau.
S'aberrint is tumbas de totu sa cresia e ndi bessint unas trintina de
vescuvus.
A chi seis cichendi!
aiant nau issus puru totus impari. Cumenti ddus iant
bius totus in pei e cun una certa imponentzia
is mortus ci fiant arrutus
ingenungaus pistendi is genungus: si fiat intendiu unu sciarrocu cumenti a
chi ndi fessit arruta una biga de truncus de linna: drododo!
Tenei piedadi de nosu
iant pregau "tenei piedadi. Nosu seus cichendi su
munsignori Franciscu Soddu."
Seu deu!
Cumenti su munsignori aiat nau
Seu deu" is aterus vescuvus ci fiant
cabaus un'atera borta donniunu in sa tumba sua e is lastras si fiant subitu
tupadas a corpu: tump!
Munsignor Soddu de sa capella de manu manca acanta de s'altari si fiat
acostau a custus mortus chi ddu cicànt. Fiat un omini mannu cumenti a unu

monti
e mancai chena de prupas
bistiu cumenti fiat cun is abidus de
cerimonia cumenti a candu ci dd'ìant interrau fadìat' una certa impressioni
a ddu bì aici
in su scuru
poita in cresia ddoi fiat isceti sa candela de su
Santissimu alluta.
E ita cicais de mei?
Si fiat fatu coragiu unu masuddesu chi dd'iat connotu de biu.
Munsignori, s'arregordat de mei? Seu Antoni Manca, su chi
dd'acumpangiàt sempri cun sa carreta a fai is visitas pastoralis me in is
biddas
.
Antonixeddu, ses tui? Ge mi parris cambiau chena de cussa brentixedda
chi portàst candu fiast biu!
Eh, Munsignori, fostei puni cantu a brenti no brullàt! Eh, imou ge s'est
passàda a totus!
Naraimi poita seis benius a segai sa paxi de unu poberu mortu?
Munsignori
aiat sighiu Antoni Manca "nosu seus benius chi si podìat
agiudai a si poni de acordiu
ca seus cetendi po sa noti de is mortus e no ci
arrennesceus nimancu a cuncordai po su logu de cumbeni totus impari po
decidi."
E cantu seis dispostus a ispendi?
Cumenti?
aiat murrungiau s'uresu "nosu dinai no ndi manixaus e fustei
puru
scusimidda chi mi permitu... non nd'aiat a depi manixai."
Ita ispantu chi siais travessus in Uras! Su dinai serbit po is animas, giai
chi seis istaus asuriosus de bius candu is sagrestanus passànt po
s'ofertoriu! Chi boleis a s'agiudai depeis cumpudai in is istampus se is
murus anca dd'eis arreguau e ndi tirais a foras milleduxentus iscudus.
Abarrit tranquillu, Munsignori
aiat nau Antoni Manca
su carreteri
masuddesu. "Cida chi benit torraus cun su dinai. Nerisì prus a prestu anca
depeus fai custu cumbeniu".
Ita fait su vescuvu? Torrat a sa tumba cosa sua e ndi bogat una lastra
manna de marmu
anca ddoi fiant sinnadas totus is biddas de sa diocesi de
Abas e de Terraba. Dda ponit in terra
si ndi spollat s'aneddu pastorali e
ddu fait arroliai unus cantu bortas in aria e apustis ci ddu lassat arrui a
terra: ferit acanta de Terraba
unu pagheddu foras de sa bidda
conca a
mari de Marceddì
in d'una carreba chi si narat "Candelaris"
fortzis
propriu po custu chi depiat sutzedi in custu cunbeniu de mortus.
Bosaterus biteimì is milleduxentus scudus cumenti m'eis promitiu
ddis
aiat nau su vescuvu "e deu s'apu a agiudai a pigai una decisioni chi at a
abarrai in s' istoria de is mortus e de is bius puru. Cumintzai a ispraxi sa

boxi ca sa noti de su cumbeniu est fissada po su primu de su mesi se
Santuaini o mesi de ladamini cumenti ddu tzerriais bosaterus".
Is mortus arringràziant meda su vescuvu e si ndi àndant donniunu a su
campusantu suu po avisai a totus is aterus mortus de is campusantus.
Tres notis primu de su cumbeniu
a su interramortus de Arcidanu

mortu issu puru de annus meda
dd'iant mandau a su campusantu de
Terraba po ndi arregoli su dinai de portai a su vescuvu. Ma is Terrabesus
no si fidànt de is Arcidanesus e iant itzerriau a Maria chena oru po
accumpangiai a s'arcidanesu cun su dinai po su vescuvu

Maria chena oru fiat una morta chi dd'iant nomingiada aici poita de bia
aiat fatu sempri sa poberitedda chi andàt in giru a pedì sa limosina. Issa
portàt sempri su bistiri beciu e de cantu fiat istraciubau
fiat abarrada chena
de oru. Is piciocheddus ddi curriant avatu e ddi cantànt una cantzoni legia:
Maria chena oru,
Maria chena oru,
chena gunnedda,
chena mudanda,
Maria chena camba,
chena de co'
Maria madro'.
E dda strocìant Maria chena oru s'arrennegàt e currìat is piciocheddus po
fintzas a su satu, fintzas a candu no nci dda fadiat prus po s'afannu.
Insaras si firmàt, boddìat perda e si ddas tiràda. Calincuna borta ddis ferrìat
puru e po cussu medas portànt sa conca prena de trincus chi si bidìant a
tesu candu is mammas ndi ddis segànt is pius a rasu po bocì su priogu.
Però Maria chena oru fiat una femina brava, chi no fadìat mali a
nisciunus e fiat nemonada ca ddi podìant fidai calichisiat cosa, mancai de
valori, ca issa no ndi dda furàt. Nemus scidìat de innoi fiat custa femina,
innoi bivìat e anca fiat nascia. Is Masuddesus narànt ca beniat de Uras, is
Uresus de Terraba, e is Terrabesus narànt ca fiat de Guspini o chi no de
Arbus, poita portàt is cambas trotas e camminàt acancarronada cun su
baculu, cumenti chi fessit sempri in atziada. Narànt puru ca de giovuna fiat
una bella picioca, filla de un grandu sennori e de una pobera serbidora chi

fiat morta ancora giovuna. Su babbu, timendi su scandulu, no dd'iat
connota, e issa, fata manna, si ndi fiat andàt a tesu,bivendi in poberesa e
andendi de bidda in bidda a pedì sa limosina. No si scit nimancu a cantu
annus fiat morta, ma totus narànt ca fiat morta becia, antzis scarrabecia e
totu frungida. Totu a una borta dd'iant bida sparessia e pregontànt:
Ita
dd'at essi sutzediu a Maria chena oru?" E chi naràt ca fiat morta de frius

chi de maladia
chi de famini. E si naràt puru ca fiat morta
disigendi is
marraconis.
Su interramortus de Arcidanu e Maria chena oru fiant andaus a Abas a
portai su dinai a su vescuvu.
Imou ca sa paga m'eis donau
iat nau su munsignori "apariciai su logu
po su cumbeniu. Donnia bidda depit bitì centu candelas de cera. Custas
candelas ddas depeis poni in giru a giru de su coddu ananti de su paoi
mannu de sa Ussa. Custu coddu dd'eus a nemonai de imou a innantis
Candelaris e s'at a itzerriai aici po sempri
po s'arregordai de custu
cumbeniu de is mortus de custa parti de Campidanu chi ferrit acanta de su
mari de Marceddi."

Sa primu noti de su mesi de Santuaini a millas a millas is mortus fiant
atobiaus in su coddu de Candelaris. Si nàrat ca is candelas
asumancu duas
o tremila candelas
si bidiant de tesu mannu
de mari abertu. Is piscadoris
iant timìu: fiat moviu bentu mannu e si fìant fuius de mari lassendi is
arretzas ghetadas e is barcas chena de acapiu. E po torrai a bidda fiant
passaus a tesu de Candelaris
a Luri
e a totus is chi bidìant gridànt:
Currei, currei, is ispirìtus, is ispirìtus funt cumbenius a pari, funt
arrennegaus!
Medas curiosus boliant andai a castiai
ma ddis mancàt su coragiu.
Nàrant puru ca duus
prus coragiosus de is aterus
si fiant acrunnotaus de
s'acostai acanta
ma candu fiant arribaus a bì is primus candelas
unu corpu
de bentu de maestali ci ddus iat iscurtus a is cresuris de figuzindia. Si
fiant totu stampaus su paneri e a is pobiddas insoru ddis fiat tocau a si
armai de coragiu po ndi ddis bogai de nadias is ispinas a unas a unas. E a
donnia ispina tiràda "Oci!" narànt cuddus poberus. "Alci imparais a ciccai
is mortus" arrispondiant is pobiddas. E parriant gosendi a bì is pobiddus
sunfrendi.
In su coddu de Candelaris
unu pagu prus in artu de s'acuadroxa
anca
imou ddoi funt is bingias de Pietrinu Pala e Maria Angius
giai a faci de
su madau de Sabixeddu
is mortus iant cuncordau unu scannu mannu po su
vescuvu. A giru a giru si fiant postus totus is prus mannus proprietarius de
terras
is sindigus
is vicarius e is maresciallus de is carabinieris po nanca
agiudai a su vescuvu a pigai una decisioni giusta po totus. Fiat cabada una
nebida manna chi no si bidiat nimancu a frastimai. Sceti is candelas fatu
fatu luxìant cumenti a chi fessint isteddus in su ceu.
A mesunotis in puntu
s'intendint is campana de su campanili de Terraba
tochendi: dam
dam
dam! Si pèsada una atera borta su bentu chi fait
isparessit sa nebida. Is mortus si coberrint sa faci cun su lenzolu
prus po
sa timoria che po si oprigai is ogus. E candu su bentu fiat passau
asuba de
su scannu bint su munsignori setziu.
Totus is mortus si ingenungant e si faint sa gruxi. Su munsignori ddus
benedixidi e ddis narat: "M'eis itzerriau e seu beniu. Imoi isterreimì sa
chistioni".
Unu sindigu de Arcidanu
un certu Mundicu Froris
Mungeta de
nomingiu
si ndi pesat e incumintzat su sermoni: "Munsignori..."

Tui, Mungeta, citididda
ddi nàrat unu ateru sindigu uresu "lassa
chistionai a su vicariu Casula de Terraba ch'est unu preidi rispetau de
totus".
Su vicariu Casula fiat un'omixeddu baxotu e langiteddu
fiat istau
vicariu in Uras
a Santoingiu
a Biddacirdiu e apustis in Terralba
po prus
de bint'annus. In donnia logu dd'iant bofiu beni poita teniat piedadi de is
poberus e fadiat predicas in latinu e in sardu lassendi sa genti allochiada a
nasu in sus
a castiai su pulpitu fintzas a candu no intendiant sa serràda :
Fradis carus, abarrai cun Deus
. «Deus gratzias» arrispundiant totus
impari.
Issu no si fiat postu impari cun is ateras autoridadis
ma si fiat ingenungau
adoru de su paoi
giau in mesu a su cannisoni
impari cun is aterus mortus.
Si ndi fiat strantaxau e a passu lestru fiat cutu ananti de su vescuvu.
Munsignori, a nomini de totus is mortus de custa parti de Campidanu
iat
cumentzau "mi permitu de ddi pregontai unu contzillu."
Podit chistionai e pregontai su chi bolit, su vicariu. Nau de fostei at essi
de siguru nau beni.
Seus cumbenius in custu logu po decidi una botta po sempri cumenti si
cumportai cun is parentis nostrus bius: chi depeus andai a ddus agatai, chi
depeus arrispundi candu si tzèrriant, chi si depeus intromiti me in is cosas
insoru e chi depeus fai festa impari cun issus sa noti de is mortus. Poita
innoi ci funt centu concas e centu berritas, po modu de nai, mancai is
berritas ddas eus lassadas in s'ateru mundu, in su mundu de is bius.
E cumenti iat acabau de chistionai
pioti pioti fiat terrendisindi a su postu
suu impari cun is aterus mortus
ma su vescuvu dd'iat firmau luegus:
Su vicariu, no si ndi andit, abarrit acanta de su scannu de su vescuvu ca
m'at a agiudai a donai unu bonu contzillu
.
Ma ci funt totu custas autoridadis acanta de fostei e unu bonu contzillu si
dd'ant a podi donai issus.
Ita nàrat su Vangeliu? Is urtimus ant a essi is primus. Deu a custas
autoridadis no dd'as connoxu e chi m'allichidint su logu de innoi ananti,
de pressi, at essi mellus puru!
Totus is autoridadis chi si fiant setzius in giru in giru a su vescuvu si ndi
fiant pesaus e murrungia murrungia fiant torraus a cou.
Poderai is candelas e donai su cambiu a chi ddas at portadas fintzas a
imou
iat nau su vescuvu. E aici iant fatu.

De mortus seus totu gualis, s'arricu e su poberu, su mannu e su piticu, is
meris e is serbidoris. Sceti a calincunu de nosu est lassada s'autoridadi po
serbì a is aterus e no po cumandai
.
Ma su dinai ge dd'at bofiu
aiat nau a iscusi s'uresu chi fiat andau a Abas
a ddu tzerriai.
Tui, s'uresu asuriosu, ge t'apu intendiu! Fiast asuriosu de biu e sighis a
essi asuriosu de mortu puru. T'apu giai arrispustu, ca su dinai serbit po is
animas de su purgadoriu, po fai operas de beni. E sa primu opera beni fata
est istada propriu custa: de ai donau su dinai po pagai a su vescuvu. Ita eis
fatu bosaterus? Nd'eis liau su dinai de is istampus de is murus anca ddu
teniais cuau, dd'eis donau a mei e deu dd'apu fatu agatai a is bius pretziu
me in is cascitas de Nostra Sennora S'Assunta in totu is cresias de sa
diocesi. E imou, primu de decidi asuba de is chistionis chi m'eis
pregontau, atziaisindi strantaxus ca naraus in pari su Babbu Nostru
.
Is mortus si ndi strantaxant totus impari e narant su Babbu Nostru.
Torraisì a setzi
iat nau su vescuvu. "Alluèi su braxeri e ghetai unu
pagheddu de incensu ca serbit po benedixi su baculu pastorali e is animas
chi depint essi mandadas a agatai is bius".
Currint subitu tres sagrestanus
a tirrias de pari
alluint su braxeri e ci ddi
ghetant una appoddixeddada de incensu. Apustis
su sagrestanu de
Masuddas
chi pagu primu de morri iat arreguau su incenseri de prata po
si ddu portai in sa tumba
de asuta de su lentzou ndi bògat su incenseri

ddu prenit de braxa e de incensu e cumenzat a afantillai
fadendiddu
santzinai a totu fortza po si fai bi de is aterus.
Candu fiat beni allutu e fumiendi su vescuvu prantat nananti de su scannu
su baculu pastorali
pigat su incenseri e ddu benedixit tres bortas. Apustis

ddi fait a su vicariu Casula: "Narimi una cosa
su vicariu
cantu annus est
passau a custu mundu?"
Ita bolit nai? De cantu annus seu mortu? Duxentuscorant'annus.
E cantu bortas est andau a visitai is parentis bius?
Una borta a s'annu, sa noti de is mortus.
Ma dd'ant itzerriau bortas meda!?
Apu perdiu su contu !»
«E insaras cumenti at fatu ?»
«Deu mi seu invocau a Santu Antoni e dd'apu pregontau cumenti fadiat
issu a arrispundi a totus is chi ddu tzerriànt. E issu m'at nau: 'Candu ti
tzerriant tui lassaddus tzerriai, depis interveni sceti candu no si ndi podit
fai de mancu. Is miraculus depint essi fatus una borta sa milla e cun su

permissu de su Sennori, chinonca si ddu pigant a fitziu e tocat a essi
sempri andendi e benendi de custu mundu a s'ateru'mundu'. E insaras deu
mi seu arrangiau aici: una borta a s'annu andu a agatai is parentis e candu
no ndi potzu fai de mancu insaras bessu me in is sonnus. Chi tenint
calincuna cosa de mi nai o chi ddis depu fai calincuna racumanditzia
insaras mi fatzu bi in su sonnu
.
Su vescuvu acafat su baculu pastorali
dd'arziat in artu
fait tres gruxis in
s'aria de fronti a is mortus e narat: "Aici at essi po sempri in custa parti de
Campidanu a faci de su mari de Marceddì! Is mortus podint essi bistus e
intendius sceti in su sonnu. Po is miraculus ci bolit sa patenti
e deu custa
patenti no si dda potzu donai".
Su carreteri de Masuddas chi si fiat setziu acanta de su vescuvu
cun sa
scusa ca nanca ddu connosciat
si ndi strantaxat e atziat sa manu.
E it'est sa proposta?
Munsignori, mi depit scusai, ma deu tengiu una sorri, una connàda e una
neta chi mi tzèrriant sempri in su sonnu e mi pregòntant is numerus.
E cali numerus?
I numerus de su lotu
.
Maraditu...
A su vescuvu fiat acanta de nei ddi bessi unu fueddu mau

ma si fiat poderau ca no ddi dexiat ananti de totu cussa genti.
Su lotu at essi unu giogu maraditu po sempri, e su dinai giogau e bintu in
su lotu at essi su propriu maraditu e s'at a perdi cumenti si perdit su fumu
in su bentu. Candu bosaterus intendeis tzerriendisi po is numerus, fadei
una cosa: poneisi a scracabiai. Aici is bius si ndi scidant e is bisus
sparessint.
E is mortus si fiant postus a scracabiai totus in pari
cuntentus ca no
depiant prus arripundi e si ndi ant essi abarraus tranquillus po sempri in sa
tumba.
Candu totus si fiant citius si fut intendia sa boxi de una becia ancora
scracabiendi in mesu de una moba de giuncu.
E ita tenis de scracabiai, anima perdia?
dd'iat nau cosa su vescuvu.
Nudda
dd'iat arripustu su pobiddu chi ddi setziat acanta. "Mena est
arriendi ca ci dd'est intrada una ispina de giuncu asuta de s'arrodedda de
su genungu e ddi fait su chighiritu".
Sa nebida fiat torrendi a si ndi atziai in giru in giru. De fundu si scerànt
apena is candelas tremuinas in mesu de sa folla de sa canna.

E s'intèndit custa boxi de pipiu: "E a papai is drucixeddus lassaus po is
mortus candu andaus insaras?
Beni a innoi, piciocheddu, beni, no tìmast
.
Su piciocheddu si fiat acostau a su vescuvu e issu dd'iat postu una manu
in sa paba po ddu contzolai.
Tui ses mortu cun is disigius! Drucixeddus as acurtu a ndi papai mesu
pagu. Abarra tranquillu as a tastai de totu e no t'at a mancai nudda : ni
pabassinus, ni biancheddus, ni pirichitus, e nimancu figu sicada, pabassa
e arenada. Sa noti de is mortus at essi puru connota e nemonada cumenti a
'sa notti de segai is liongius ' de totu sa fruta arreguada
.
Insaras deu potzu andai anch'est aiaia mia ca m'arreguat sempri una
safata manna de drucis
.
T'apu nau de no ti poni pentzamentu, ca a tui no t'at a mancai nudda.
Prus a prestu, naraimì a innoi est andada Maria chena 'e oru
S'est cuada in mesu de su fenungu
iat nau una giovunedda chi dda
connosciat poita Maria chena 'e oru passàda su cenabera in domu sua
a
faci de ora de mesudì
e ddi donàt sempri unu cocoi calenti apena liau de
su forni. Maria chena 'e oru dda ringratziàt meda
si fadiat sa gruxi e si
ndi andàt a si ddu papai in su satu cun unu fundu de gicoia o de ambuatza.
Beni a innoi, Mariedda, beni, anima limpia, e no tìmast
dd'iat itzerriada
su vescuvu.
Maria chena 'e oru
totu bregungiosa
ndi bessit de mesu de su fenungu e
s'acostat a su vescuvu.
Cumandit, munsignori, ita podit fai custa pobera po ddu serbì?
Ascuta a mimi. Tenis ancora disigiu de marraconis?
Maria chena de oru si fiat cuada sa faci cun su lentzolu e no boliat
arrispundi. Insaras unu sagrestanu chi fiat acanta sua dd'iat intzullia:
Toca, narasiddu, ca as a fai sa sorti tua!
Unu pagheddu
ndi ddi fiat bessìu.
E insaras
iat sighiu su vescuvu "custu disigiu t'at a passai po sempri.
Ingenungadidda e basa su baculu".
Maria chena de oru fait totu su chi ddi narat su vescuvu.
E bosaterus sagrestanus aciungei su incensu a su incenseri e afantillai
beni, ca depeus arracumandai a Deus cust'anima santa.
Is sagrestanus
sempri a sfida 'e pari
si ponint a aciungi incensu e braxa a
su incenseri e su vescuvu pigat una atera borta in manus su baculu
pastorali e incumintzat a pregai in latinu.

Onnipotens Deus, dona Mariae aeternam pacem et pro nobis
potestatem, ut omnes inferos in terra gerat. Per omnia secula saeculorum.
Totus is mortus arrispundint: "Amen".
Apustis is sagrestanus dd'aporrint su incenseri e issu benedixit a Maria:
Ego benedico te, Maria, in nomine Patris, et Filii et Spiritus Sancti,
amen
.
E ancora is mortus arrispundint in pari "Amen".
Imou, Maria, podis andai
dd'iat nau su vescuvu "aici ti ndi podis liai
totu is disigius chi ti funt abbarraus".
Cumenti megàt a si ndi andai
Maria chena le ora atòbiat faci po faci su
vicariu Casula e ddi narat: "Iscusimidda
su vicariu
ma cumenti fatzu deu
a mi ndi bogai is disigius chi mi funt abarraus?"
Insaras tui no as cumprendiu nudda!
E ita at nau su vescuvu, ca deu su latinu no ddu matziu nimancu unu
pagheddu, ca seu analfabeta e a scola non ddoi seu mai andada?
Maria, tui ses istada scioberada po passai in terra a su postu de is mortus,
aici podis papai totu su chi làssant is bius sa noti de is mortus.
Maria chena 'e oru si fiat posta a arrì.
E ita tenis arriendi?
dd'iat pregontau su vicariu.
Seu arriendi poita pentzu a su chi m'iant a nai is aterus mortus: deu a
brenti prena e issus a scraxu buidu po sempri!
Ma ita as cumprendiu? Tui papas su chi ti serbit, su chi disigias, e s'ateru
ddu portas a is mortus
.
Su vicariu, mi depit ancora iscusai, ma sa cosa no at a andai deretta.
E poita?
Poita candu is bius mi bint mi nei strattàllant cumenti fadiant candu fia
bia, e su in prus de is bortas mi nei bogànt e mi pigànt in giru
.
Su vescuvu
ca iat postu origa a su chi naràt Maria chena 'e oru
dda
tzèrriat un'atera borta acanta sua: "Beni a innoi
Maria
beni." Apustis iat
nau a su sagrestanu chi fiat murighendi su braxeri: "Aporrimi cussu
achicaiu chi serbit po murigai su fogu."
Munsignori, custu no est unu achicaiu. Scusimidda, bolia nai ca no fiat
unu achicaiu, ma una aìna chi serbiat po fai is crobis e is cibirus. Ddu bit
cumenti est in punta? Est ca immou est beciu, ma candu fiat nou custu fiat
acancarronau, portàt sa punta po fai s'oru a is istrexus de fenu.
Su vescuvu acafat s'achicaiu
o sa punta de oru chi nai si bolit
e ddu dònat
a Maria chena 'e oru .

De imou a innantis tui as a portai custu achicaiu, custu schidoni o mellus
ancora custa punta po fai is orus de is crobis e de is cibirus e as a fai a
timì a totus is bius chi no làssant nudda po is mortus. No t'ant a connosci
prus, poita tui as andai in terra cun faci leggia de becia, totu frungìda e
prena de porrus e lorighitas, e no t'as a itzerriai prus Moria chena 'e oru,
ma t'ant a connosci totus cumenti a Maria punta 'e oru, o mellus, Maria
punta 'a oru, cumenti nàrant in custa parti de Campidanu chi donat a faci
de su Mari de Marceddi.
De sus de su coddu si fiat intendia ancora sa boxi de su piciocheddu de is
drucis: " Tzia Maria punta 'a oru
Tzia Maria punta 'a oru
arregodisì de
lassai is drucis po mei!"
Abarra tranquillu, lichiteddu, deu mi ndi bogu su disigiu de is marraconis
e a tui t'apu a arreguaia is drucis prus bellus. E dd'apu a nai a aiaia tua de
ti ndi fai sempri de prus, ca apu a passai donnia annu e dd'apu a portai
sempri sceda bella de tui, ca istais beni e pregas po issa.
Ma... Tzia Maria!
E ita bolis ancora, bellixeddu?
Cumenti fait a passai in donnia domu aintra de una noti sceti?
Cumenti fatzu? E cumenti fatzu? Ddu scis, ddeddu, ca tenis arrexoni?
Lassa ca ddu pregontaus a su vescuvu
.
Su munsignori iat giai intendiu totu: "Maria punta 'a oru.
beni a innoi."
Issa s'acostat. "Candu as arriciu sa beneditzioni
no as intendiu nudda?"
Nudda
dd'aiat arrispustu Maria punta 'a oru.
Segura? Non ti ses intendia prus lebia?
Ddu scit ca tenit arrexoni, munsignori? Nosu mortus giai teneus pagu
pesu, ma a mei m'est partu giai giaide bobai
.
Sa beneditzioni chi as tentu ti nd'at liau totu su pesu de is pecaus puru e
aici tui podis andai in calichisiat logu in d'unu segundu, antzis, in su
stessu momentu tui podis essi in logus meda
.
Custu no ddu cumprendu, ma chi ddu narat fostei...
Abarra tranquilla ca at essi aici. A sa fini de custu mesi, inghitzat sa festa
nostra, sa festa de is mortus, e tui as a provai a fai su chi t'ant nau.
E chi no nei arrennexu?
Chi c'est calincunu problema benis a Abas anca seu deu o chi nou podis
puru pregontai a su vicariu Casula e issu s'agiudu no ti dd'at a fai
amancai
.

Maria punta 'a oru si fiat fata cunbinci e no iat prus abetiau cun
nisciunus.
Su cumbeniu de is mortus fiat acabau aici cumenti fiat inghitzau: unu
corpu de bentu iat fatu sparessi totu sa nebida e cun sa nebida totus is
mortus chi si ndi fiant torraus donniunu in sa tumba sua.
In Candelaris iant torrau a cantai i' grillus e is arranas e a scramiai is
istrias.
De insaras
Maria punta 'a oru iat cumentzau un'arti noba
s'aiti de andai
in giru a su noti a stampai is brentis de cussus chi no s'arregordant de
lassai is pratus appariciaus po is mortus
anca no ddoi depit amancai sa
pastasciuta
o mellus at essi a nai
is marraconis
poita fiant propriu is
marraconis cussus disigiaus de custa femina
tanti brava e bona
ma cun sa
punta 'a oru acutza e sempri pronta a a fai arroris.
E chi apustis seis a arregodai de lassai puni unu pagheddu de drucis
impari cun is marraconis
eis a fai cosa gradessia meda po cuddu pipiu chi
fiat mortu disigendi pirichittus
biancheddus e pabassinus.

SCHEDA DELL'OPERA
TitoloSPIRITUS IN CANDELARIS
Sezione
AutoreG. Paulu Salaris
NomeC20030020
Anno2003 
Argomento 
Descrizione
Lingua 
EditorePremio Ozieri
ContributoreTecnoService
Tipo 
Formato 
FontePremio Ozieri
RelazioneConcorso Premio Ozieri 2003 
CoperturaItalia, Sardegna, Logudoro
DirittiComune di Ozieri - Premio Ozieri
Analisi del Testo

Novità

NOVITA'

Epigrafia Giudicale. Sant’Antioco di Bisarcio: un’epigrafe commemorativa (1190-95)

 di Gian Gabriele Cau

 

Il saggio è stato pubblicato in  «Sardegna Antica: culture mediterranee», n. 50 (2016), pp. 35-42.

 

 

In una precedente occasione, sulle pagine di questa rivista, si è trattato di una iscrizione graffita nella chiesa di S. Antioco di Bisarcio, in agro di Ozieri. Si presentò, allora, uno studio sull’epigrafe

NOVITA'

Un inedito simulacro del Cristo Risorto (1780 circa) di Giuseppe Antonio Lonis, nella chiesa di S. Lucia di Ozieri

di Gian Gabriele Cau

 

Nel primo numero della «Voce del Logudoro» di quest’anno (VdL 22 gennaio) si dava notizia di cinque inediti simulacri del patrimonio di arte sacra di Ozieri, attribuiti, sulla base dell’analisi stilistica, a Giuseppe Antonio Lonis concordemente considerato dalla critica il massimo rappresentante dell’arte scultoria in Sardegna della seconda metà del Settecento.

Eventi e Iniziative

PRIMO PIANO

61^ EDITZIONE: PREMIASCIONE ONLINE!

SAPADU SU 27 DE FREARZU, A ORA DE SAS 17,00 PREMIASCIONE CUN DIRETTA ONLINE YOUTUBE DE SA 61^ EDITZIONE DE SU PREMIU OTIERI

Pro bider sa diretta clicca custu: Youtube Premio Ozieri

OTIERI: SA PATRIA DE SA POESIA

PRIMO PIANO

SEMIFINALE POETRY SLAM SARDEGNA 2020

col patrocinio del Premio Ozieri di Letteratura Sarda ed il Comune di Ozieri, ospiteremo la Semifinale del Poetry Slam Sardegna.

Venerdì 11 settembre, CAMPETTI SAN GAVINO, ORE 20,00 - Ingresso libero
(ATTENZIONE: IN CASO DI MALTEMPO L'EVENTO SI TERRA' AL TEATRO CIVICO "ORIANA FALLACI")
L'evento è parte integrante del ricco programma della 61^ edizione del premio Ozieri di Letteratura Sarda ed inserito nel cartellone della manifestazione “ESTIAMO IN PIAZZA 2020”, organizzata dal comune di Ozieri.

PRIMO PIANO

61^ EDITZIONE: SOS PREMIADOS

PREMIO OZIERI - 61a Edizione 2020

 

V E R B A L E    D E    S A    G I U R I A

 

Sos premiados

Setzione 1 - Poesia Sarda «Antoni Sanna»

  1. Giovanni Fiori: In su montiju meu
  2. Gian Bernardo Piroddi: Comente artizaias tue
  3. Pier Giuseppe Branca: Istadera de su mundu

 

PRIMO PIANO

60^ EDIZIONE - MANIFESTAZIONE PUBBLICA CONCLUSIVA

60^ EDIZIONE - MANIFESTAZIONE PUBBLICA CONCLUSIVA, PREMIAZIONE DEGLI AUTORI E RECITA DEI LAVORI.

OZIERI, SABATO 29 FEBBRAIO 2020 - TEATRO CIVICO "ORIANA FALLACI", ORE 15,30

Ospiti:

i poeti premiati nelle 3 sezioni del bando, Banda Brigata Sassari, Giuseppe Meloni (storico), Salvatore Ligios (fotografo/editore),

Torna all'inizio del contenuto