Premio OzieriPremio Ozieri di Letteratura Sarda 
Tags: ,

Informazioni sull'opera

TESTO


INTER CADDOS E POESIA E...
20.05.06

Fit una die de premiu de poesia in duna bidda de Logudoro
accurtzu a
Tàttari.
Sa zente fit già assentada in sas cadreas de su salone de su Tzentru Sotziale
e finas sa Giuria fut sétzida a logu sou e-i sos giurados fint agabbende a frimmare
sos diplomas
Bustianu
unu de issos
poeta e iscrittore de sos mezus de Sardigna
a pinna
in manu
fit isettende su Turnuu sou pro frimmare
abbaidende su libereddu de sas
poesias premiadas.
A unu tzertu mamentu nd'altziat sa conca pro dare un'ojada a sa zente e
abbojat sa mirada de una fémina chi no aiat bidu mai. Non la connoschiat cussa
fémina
Bustianu; non l'aiat bida mai. Issa non nde tiraiat sos ojos dae sos de isse
fissos che-i sos de un'istàtua de altare. Su collega chi aiat a costazu
intantu l'aiat
postu sos diplomas sutt'a sas monos e i'aiat dévidu toccare pro nde l'ischidare ca
pariat drommidu a sonnu isoltu.
Bustianu si tremet
s'accontzat in sa cadrea e leat a frimmare unu diploma
fatt'a s'àteru chìrrièndelos a un'a unu dae dresta a manca sena nemmancu
abbaidare a inue fit iscriende.
Cumpridu de frimmare sos diplomas
accollos prontos prò sa premiassione:
giurados
cuncurrentes
premiados e prubbicu.
Su segretoriu chi est finas su cunduidore de so tzerimònia
manu manu dat
sa peràula a su Sìndigu
a S'Assèsssore a sa Prubbica Istrussione
a su presidente de
sa Giuria.
Comente cumprint sas pralladas
su Segretariu leat a legger su verbale e

iscomintzende dae sas mentziones e
fattu fattu dae su de tres e de duos prémios

giamat sa poetessa chi at bìnchidu su primmu. Est una noitola; propiamente sa
chi Bustianu si fit mirende e chi fit mirante a Bustianu. Si pesat unu tai-tai chi non
finit pius e issa
Filumena
si ficchit cun dignidade e a passu lenu s'avviat a su
palchu a ojos calados e a risittu in laras. Est una fémina de una barantina de
annos
bianca e rùja cun sos pilos castanzos longos fin'a mesu ischina
istrizile ma
non romasa
galana in s'andanta chi paret chi non ponzet pes in terra
at una
munedda niedda e longa fin'a pes
isperrada a un'ala chi lassat bider su benùju
e... pius puru e una camija bianca e recamada cun dun'iscialle bettadu subr'e
pala. Comente arrivit a su palcu acalaizu ingrusciat sa conca a s'ala de sa Giuria
e de pius s'ingrùscit a s'ala de su pùbbricu.
Bustianu tanda si ficchit e abbetit un'ater'unu trai tai de manos sena
isbìrridos. E torrat sa mudesa in sa sala.
Sa poetessa legget sa poesia sua
su Sìndigu l'intregat su premiu e si pesat
un'ater'unu tai-tai a fùrriu
sas màcchinas fotogràficas lampizant a manca e a
dresta e issa passat a toccare sa manu a sa Giuria.
Addaghi arrivit a Bustianu si frimmat pius de. un'iscutta ca isse li porrit ambas
manos e li faghet sena si perder in medas peràulas: "Ses una fada" - "Gratzias"
faghét issa sighende a andare.
Comente sa poetessa si nde falat dau su palcu
su segretariu narat gràtzias
a tottu e cùmbidat sos chi bi sunt a s'ustu chi s'at a fagher in dun'Agrìturismu a
s'ala de Sas Renas.
Bustianu coitende s'accurtziat a Filumena e la saludat nèndeli chi non
podet trattenner ca at un'impignu importante in Tàttari e chi l'at a telefonare pro
li dare una nova chi l'at fagher piaghere mannu.


E, tando, noaramilu como su chi mi deves narrer, non mi lessas gai in oriólu
faghet issa cun su risittu in laras.
Deves tonare sàpadu ca as bissu su prémiu de sa bidda a una pàja de
chilometros dae inoghe. Sa premiassione est a parte de sero. Àteru non ti poto
narrer e, iscùjami, ma non poto proopiu trattener
narat Bustianu e
astringhendeli
sas manos si l'accùrtzìat e si la basat in ccvanos
Adiosu, tando - faghet issa sempre cun su risittu - za nos amus a
intender...
E
gai lassados si sunt
Filumena e Bustianu
che duas pessones amigas puru si
fintzas a pagas oras innantis non si connoschiant.
E derettu tuccat a domo s'omine e impressadu puru ca a sas tres deviat
esser a caddu in s'ippodromu de Tàttari pro su cuncursu ippicu. Aiat sos minutos
contados pro mandigare unu mossu
pro si ponner sos pannos pro setzer a caddu
e prò leare s'ebba a che la giugher
intro de su van
fin'a s'ippodromu.
A caddu
iscaldende s'animale a trottu o a canterinu
aiat de continu
cuddu pidinu de sa poetessa binchidora de su prémiu su manzanu e non bidiat
s'ora de li poder telefonare pro intender assunessi sa boghe
sua armoniosa.
Bella fémina - pensaiat passende addenantis a sas tribunas e chirchendende
un'assimizu inter su prùbbicu.. - Bella fémina e a biada a s'omine che si l'hat
cojuada... Non mi l'at presentadu custu manzanu, su maridu e, podet dare finas
chi siet bistada sola o cun amigos. Poetes de sa bidda sua non bi nd'aiat ma de
cussa leada bi nd'aiat duos, duos mascios e de sos pius bonos...
Ma eo non l'apo bida cun issos... fit sola... sola de su tottu... Si no aia àpidu
custu impignu, già non nde fia istadu inoghe fattu a sos caddos... Inie mi fia
frimmu, a bustare
E... in su mentres chi s'idiat a costazu de Filumena
bustende e
cun issa a coro a coro arrejonende
acce chi lu giamant pro intrare in campu.
Toccat s'ebba e a canterinu est a ojos a sa Giuria. Saludat cun sa manu dresta e
ghindat a s'ala de sos ostàculos. Unu gìàmìdu cun sa limba imbolicada intro de sa
bucca e si faghet su de unu
su de duos e su de tres ostàculos. Mantenet e affilat
s'ebba a su muru cun su cantu de sa perdighe; s'ebba non si faghet pregare e de
filada si faghet àteros tres ostàculos sena difficultade peruna. Bustianu guasi la
frimmat ma in presse l'appretat e si faghet su passazu de su terighìnu sa doppia
gabbia e-r sa riviera. Dae igue a si brincare sos ultimos duos ostaculoss non bi
cheret meda. E gai cùmprit su percursu a totta fua fintz'a s'istallu de sa Giuria.
Saludat in mesu a su tai-tai de sa zente e
sempre a canterinu
truvat a s'ala de sas
iscuderìas
Comente arrivit si nd'ettat dae caddu
dat unu carignu a s'animale
a
manu ispalta li lassat leare unu dulche e dat sas rédinas a su nebode pro la
passizare a l'asciuttare
Isse no ischit ite fagher.
Est a bémidas chi non podet poderare e cun sos ojos de su coro est
bidende cudda femina chi non fit sa sua ma chi sa sua esserèt bistada pro cantu
la fit disizende.
S'ammentat de aer su numeru de su cellulare de unu gìuradu de su prémiu
de poesia chi
a-i cuss'ora podiat esser ancora bustende cun sos àteros e s'attrivit.
Compare Giommari', Bustianu so... Emmo, tottu bene... Ehi, su primu m'apo
leadu fintzas a-i como, si non bi nd'at atere chi faghet mezus de a mie, O compa',
fàghidemi su piaghere de mi passare cusso binchidora de su prémiu chi apo de li
narrer cosa... Ah! Già est igue?!... E tando passademila e gràtzias
. Cuss'iscutta
pariat un'eternidade... " Ehi! Bustianu so... Cheria ischire a it'ora ti poto telefonare
istanotte cando arrivis a domo tua... non cherzo
ma però
infadare sa familia
ca
sinon t'apo a faeddare cras manzanu... Ah
cras manzanu ses in iscola... e
tando
a pius a tardu o a ora de sas duas cras sero.


... S'impignu chi aio?! Ah! Già est andadu tottu bene
già
fintzas a-i custu
mamentu... Adiosu
adiosu e a mezus bider"
E torrat a caddu pro sa de duas proas e binchet custa e sa de tres.
Ma dae conca non nde li fit bessidu alu cuddu pidinu chi sighiat a
copeddare e a rotzigare sena perun'asséliu.
Arrividu a domo. Carignendesi s'ebba innantis de che l'iscappare
e
abbaidendesila in ojos lo faghet che chi esseret faeddende a unu cristianu: "Ohi!
Armidda
Armidda
si l'ischeras! Como non ses tue ebbia chi mi pones in oriolu a
mie...
Pius a tardu
cando at pensadu chi Filumena podiat esser arrivida a domo
sua at telefonadu cun sa timória in coro chi l'aeret torradu peràula su maridu.
A sa primo ischigliada
ma però
mi' a Issa Filumena
cun sa boghe sua de
fada. "Ti cheria dare sa bonanotte e cheria esser seguru chi essères arrivida in
bonora a domo tua." - "Tottu bene
Bustia'
tottu bene e
si Deus cheret nos amus
a bider sàpadu chi benit
finas si apo difficurtade ca no ìsco comente mi che
torrare ca a denotte a sa sola eo non m'attrivo a viazare"
Pro cussu su remédiu già b'est... Bastat de tuccare s'incras a dedìe...
-"E
tando mi cumbenit a benner in pullman e a mi chircare un' allozu prò drommire"-
Pro cussu non ti deves leare pensamentu perunu ca, su logu pro passare sa notte
già l'amus a agattare. E tando restamus gai: eo benzo a t'abbojare a sa
frimmada de su pulmann sàpadu a manzanu e dabói andamus paris a su
premiu.
-" Bene meda e a nor bider sanos" - "Deus chèrfat" e serrat su telefonu
cun tottu chi si cheriat ancora trattenner.
Deus ischit comente at passadu sa notte Bustianu.
Non b'aiat médiu de serrare oju...
O fit in su cuncursu de poesia o
fit a caddu in su cuncursu ìppicu. In su
drommischida a caddu aiat sas ancas moddes e-i s'ebba che li bessiat a tortu e

o révudaiat o nde bettaiat s'ostaculu su pius fàtzile.
In su lettu si boltaiat unu pagu a dresta
unu pagu a manca sena resessire a
leare asseliu un'iscutta. Eppuru fit istraccu e mortu de sonnu. Sos ojos los intendiat
pesosos
mesu serrados e-i sas laras siccas.
Donzi ora nde fit in terra
pro buffare abba frisca
pr s'isgiucare sas manos

sa cara
sas tzelembros: chi li muidaiant che unu casiddu.
Sena nemmancu si nd'abizare
ma però
at leadu sonnu e nde l'at
ischidadu su sole chi intraiat dae su balcone serradu a unu boe.
Sa chida che fit barigada comente sempre: su manzanu a iscola
ca fit
mastru e-i su sero fatt'a sos caddos
o cun s'ebba sua o in s'ippodromu cun dunu
caddu de un'amigu sou chi fit preparende pro brincare. Unu caddu maravizosu

frade pienu de Armidda ma
forsis sende masciu
pius pomposu.
Como est igue
Bustianu
a sa frimmada de sos pullmanns
isettende a
Filumena chi l'aiat dadu s'abboju. Ainnantis de partire dae domo aiat sétzidu
s'ebba pro una mes'ora bona
l'aiat fattu unu pagu de passamanu e i'aiat
approendada.
In s'isettu fit chirchende de bider sa fémina cun sos ojos de s'immaginassione ma
non si l'ammentaiat. E gai
totta sa chida che fit barigada: la chircaiat in
s'ammentu
ma non bi la faghiat a la bider propiamente comente fit. S'andanta
s'ammentaiat
sos modos galanos e-i sa boghe
armoniosa
ma non resessiat a
s'ammentare sa cara
sos ojos
sas laras
sos pilos... Pro gai non nd'aiat pérdidu
s'apalpidu de sas manos suas carignosas cando l'at saludadu: manos de belludu

manos de bràmidas de rosa
manos de ispantu ...


E tottu sensat cando su pullmann s'accherat a su biccu de sa contonada.
Bustianu torrat a pes in terra torrat a sa realidade.
Una manu est saludende intro de su pullmann: est issai Filumena. Comente si
frimmat sq màcchina
sa Fémina nd'est in terra
tottos duos s'abbratzant e si
basant in càvanos. Bustianu li leat sa valigetta e s'avviant a s'ala de sa màcchina.
Leant pro ch'essire dae Santa Maria ca s'omine istat in Santu Giuanne
a
pagu frettu dae Tàttari. "Como andamus derettu a domo
gai t'as a posare
un'iscutta ca tes esser istracca dae su viaggiu"
faghet Bustianu abbaidende
s'istradone.
Ap'a disturbare sa famìlia
faghet Filumena
ma isse non la lassat nemmancu
stghire: " Cussu perìgulu già non b'est... Eo isto a sa sola; ello non l'ischis chi so
bagadiu?..."
Eh! Bagadiu!... Bajànu asa narrer - rispondet issa fattendesi ruja in cara ma
no ischia chi fisti...
-"Single - narat isse riendesinde - a sa sola sena infadare
a niunu e... isto finas bene
antzis
bene meda ca non mi cumandat niunu.
.
Si no est chi... Si no est chi... Chi sas cosas mudent... Comente mudat su bentu chi
no est sempre su matessi. Cussu l'at a ischire Deus chi cumandat pius de s'omine...
A nois toccat de ponner mente..."
E cussu za est beru, Bustia'... E, tando chi siet fattu comente Deus
cheret...
Sa màcchina in cussu marnentu fit passende a costazu de s'inferriada chi
faghet de cresura a su logu de su poeta nostru
cando s'ebba
dae s'ala de intro

galoppende e annijende
ponet fattu pro fotta sa longària.
E-i custu caddu?!
faghet Filumena totta maravizada.
Custu caddu est un'ebba: s'ebba mia, Armidda si narat - faghet Bustianu
intrendeche sa màcchina in su gancellu chi aiat abbertu cun su telecumandu -
Beni chi ti l'ammustro, est s'àteru mermu de sa familia mia

S'intrat sa manu in busciacca nde bogat duos dulchigheddos
unu lu dat a
s'ebba e-i s'àteru a Filumena chi a manu ispalta lu porrit a sa calarina.
Amantiosa de caddos ses, Filume'...
narat s'omine carignende sa giua de
s'animale. - "Amantiosa e setzo a caddu
Bustia'; apo fattu s'iscola... E cantos
annos tenet cust'ebba?" - "Cust' ebba tenet ott'annos. Est nàschida inoghe; est
fiza de un'ebba mia etottu
Patrìtzia si narat. Che-i sa marna est bistada ebba
curridore e che-i sa mama
a tres annos
at bìnchidu su Derby de sos orientales in
Chilivani e che-i sa mama est passada dae sas cursas a su cuncursu ìppicu. Custa

che-i sa mama
galoppende
apprettada o muntesa
sos pimones los movet
sempre in sa matessi manera. At unu portante chi paret caminende subr'e
s'ambaghe. Est una fiza de Abramo chi nd'at dadu de caddos bonos in
Sardigna!..." - "E ite nd'as fattu de sa mama?"-
L'apo tenta fintza a cando custa no at finidu sas cursas, fintza a battor annos e,
dabòi l'apo béndida pro allevare. Intantu nd'apo bogadu custa dae sas cursas e
apo comintzadu a l'approntare a brincare. In pagu tempus s'est fatta unu
campione. Bestiamene de ratza e bestiàmene masedu! Dae sende minore l'apo
pesada sempre che una criadura finas si aiat sa mama. L'apo domada inoghe
etottu e cun tempus e issa non si hà'est hènìmancu abizada. Fintz'a un'annu
l'apo tenta a fune e, dabói, sigomente pro a mie fit unu disaógu, apo sighidu a
fagher su tribàgliu de domadura, cun sa boghe, su suìttu, sa perdighe e àteros
tzinnos chi issa at imparadu a cumprender fintza a mi l'ammustrare comente mi
l'ammustrat ponzendebéi mente totòra che unu cristianu
. E
sigomente a
Filumena la bidiat ispantada
li faghet: "A ti piaghèt?"


E mi piaghet meda ca est bella: est de bona armiddada, sa conca paret de unu
puzone de casu, ojimadura (s'idet chi est maseda), bene abbertos sos archiles e-i
sos fundos bonos, su bentinu castanzu paret de belludu e, candelada coment'est
cun giùa e coa niedda, est un'ispantu, Deus la muntenzat
faghet issa
perissiendesila totta a inghiriu.
Si la cheres setzer custa est un'anzone; cantu tiras de botte
- "Trintases".
Apo una paja de gambales numeru trintotto, custos pantalones chi tenes andant
bene e tue ses a caddu
- "De abberu ses nende? Mi' chi bi l'acconco
mi'"
Beni cun megus
faghet Bustianu abberzende sa giaga e affilendesi a
s'iscuderia. Filumena serrat e ponet fattu. S'omine li porrit sos gambales
leat su
filetto e cun dunu suìttu giamat s'ebba chi sena si fagher pregare est pronta pro
leare su mossu. L'insèddat
i'astringhet sa chingia e l'iscappat pro disunfiare sa
matta.
Dae igue a un'iscutta la torrat a giamare e li torrat a astringher sa chingia
nende a sa fémina: "Le'
Filume'
s'ebba est pronta."
Filumena leat sas rédinas cun sa manu manca chi arrimat a s'armu
sa
dresta subra de s'arcu de sa sedda e mùjat s'anca manca altziende su pe'.
Bustianu l'aggantzat a su cambutzu e issa
leat s'iséddiu e si che setzit a caddu.
Bella fémina cornante fit a cadd-u parìat una dea
..
S'ornine s'arrùmbat a s'isteccadu e issa toccat a trottu de iscola.
Fattos pagos giros mandat s'ebba a canterinu
l'affilat a sos ostaculos e attaccat
a brincare che in cuncursu. Cumpridos sos ostaculos torrat a inue est Bustianu e si
nde falat. Isse si l'abbratzat e li faghet: "Ses un'ispantu" e si la basat in laras.
Unu basu longu a laras abbertas e a oios serrados sutt'a s'ojada de Armidda chi fit
isettende a nde li falare sa sedda e a nde li bogare sa brìglia.
Addaghì finint si leant sas manos e si fìssant in ojos cun sas laras mudas ma
chi cherent narrer unu bene de peràulas chi onzunu ìntregat a su coro de s'àteru.
Passada una bell'iscutta Bustianu nde falat sa sedda a s'ebba e Filumena
nde li bogat sa brìglia e li dat unu carignu.
Armidda partit galoppende e crabittinende che chi essèret cuntenta pro sa
funtzione chi aiat bidu

Duas cosas paris amus, Bustia', tue e deo: sa poesia e-i sos caddos
faghet
F-ilumena
Bi cheret sa de tres
torrat peràula Bustianu abberzende sa gianna.
Sa de tres est chi finas deo so bagadìa o... bajana che a tie
rispondet sa fémina
cun su risittu in laras.
Ambos duos ch' intrant in domo e... si serrat sa gianna.


archiles = garretti -
armiddada = aspetto -
armu = garrese -
arrimare = appoggiare
bagadìu/a = celibe
nubile
scapolane
zitella
libero
libera
boghe = richiami vocali in uso ai cavallerizzi (prrr -ajó-eh-isci

ecc)
bràmidas de rosa= petali di rasa
canterinu = galoppo leggero
chinghia = sottopancia
cinghia
fundos = parti inferiori delle zampe -
iséddiu = slancio
mermu = membro
parte -(mermu de sa famìlia = membro della famiglia - parte della famiglia)
perdighe = richiamo eseguito con le labbra (come quello della pernice) serve ad incitare il cavallo
suìttu = lieve sìbilo eseguito con le labbra strette - segnale che richiama alla calma il cavallo


Nino Fois
nàschidu in Portu Turra sa die 24 de su mese de bennarzu de su 1934
Istat in Tàttari in via Savoia
7 ( tel. 079 29 25 32 )

SCHEDA DELL'OPERA
TitoloINTER CADDOS E POESIA E...
Sezione
AutoreNino Fois
NomeC2006006
Anno2006 
Argomento 
Descrizione
Lingua 
EditorePremio Ozieri
ContributoreTecnoService
Tipo 
Formato 
FontePremio Ozieri
RelazioneConcorso Premio Ozieri 2006 
CoperturaItalia, Sardegna, Logudoro
DirittiComune di Ozieri - Premio Ozieri
Analisi del Testo

Novità

NOVITA'

Epigrafia Giudicale. Sant’Antioco di Bisarcio: un’epigrafe commemorativa (1190-95)

 di Gian Gabriele Cau

 

Il saggio è stato pubblicato in  «Sardegna Antica: culture mediterranee», n. 50 (2016), pp. 35-42.

 

 

In una precedente occasione, sulle pagine di questa rivista, si è trattato di una iscrizione graffita nella chiesa di S. Antioco di Bisarcio, in agro di Ozieri. Si presentò, allora, uno studio sull’epigrafe

NOVITA'

Un inedito simulacro del Cristo Risorto (1780 circa) di Giuseppe Antonio Lonis, nella chiesa di S. Lucia di Ozieri

di Gian Gabriele Cau

 

Nel primo numero della «Voce del Logudoro» di quest’anno (VdL 22 gennaio) si dava notizia di cinque inediti simulacri del patrimonio di arte sacra di Ozieri, attribuiti, sulla base dell’analisi stilistica, a Giuseppe Antonio Lonis concordemente considerato dalla critica il massimo rappresentante dell’arte scultoria in Sardegna della seconda metà del Settecento.

Eventi e Iniziative

PRIMO PIANO

61^ EDITZIONE: PREMIASCIONE ONLINE!

SAPADU SU 27 DE FREARZU, A ORA DE SAS 17,00 PREMIASCIONE CUN DIRETTA ONLINE YOUTUBE DE SA 61^ EDITZIONE DE SU PREMIU OTIERI

Pro bider sa diretta clicca custu: Youtube Premio Ozieri

OTIERI: SA PATRIA DE SA POESIA

PRIMO PIANO

SEMIFINALE POETRY SLAM SARDEGNA 2020

col patrocinio del Premio Ozieri di Letteratura Sarda ed il Comune di Ozieri, ospiteremo la Semifinale del Poetry Slam Sardegna.

Venerdì 11 settembre, CAMPETTI SAN GAVINO, ORE 20,00 - Ingresso libero
(ATTENZIONE: IN CASO DI MALTEMPO L'EVENTO SI TERRA' AL TEATRO CIVICO "ORIANA FALLACI")
L'evento è parte integrante del ricco programma della 61^ edizione del premio Ozieri di Letteratura Sarda ed inserito nel cartellone della manifestazione “ESTIAMO IN PIAZZA 2020”, organizzata dal comune di Ozieri.

PRIMO PIANO

61^ EDITZIONE: SOS PREMIADOS

PREMIO OZIERI - 61a Edizione 2020

 

V E R B A L E    D E    S A    G I U R I A

 

Sos premiados

Setzione 1 - Poesia Sarda «Antoni Sanna»

  1. Giovanni Fiori: In su montiju meu
  2. Gian Bernardo Piroddi: Comente artizaias tue
  3. Pier Giuseppe Branca: Istadera de su mundu

 

PRIMO PIANO

60^ EDIZIONE - MANIFESTAZIONE PUBBLICA CONCLUSIVA

60^ EDIZIONE - MANIFESTAZIONE PUBBLICA CONCLUSIVA, PREMIAZIONE DEGLI AUTORI E RECITA DEI LAVORI.

OZIERI, SABATO 29 FEBBRAIO 2020 - TEATRO CIVICO "ORIANA FALLACI", ORE 15,30

Ospiti:

i poeti premiati nelle 3 sezioni del bando, Banda Brigata Sassari, Giuseppe Meloni (storico), Salvatore Ligios (fotografo/editore),

Torna all'inizio del contenuto